T.C. Danıştay 10. Dairesinin 2023/170 Esas ve 2024/1853 Sayılı Kararı ile yemek yardımlarının istisnası dışında kalan bölümünden prim alınmasını sağlayan düzenlemeyi iptal etti. Bugüne kadar işveren tarafından yapılan yemek yardımının istisnası dışında kalan tutarı prime esas kazanç kabul ediliyordu. Dolayısıyla sigortalı için istisna dışında kalan tutardan prim yatırılıyordu. SGK yemek yardımı istisnası günlük asgari ücretin %23,65’i olarak belirlenmiştir. Bu rakam da 2024 yılı için 157,69 TL. dir. Şayet bu tutarın üzerinde yemek yardımı yapılmış ise üstünde kalan tutardan prim alınıyordu.
Bu uygulamanın dayandığı iki düzenleme:
- İşverenlerce sigortalılar için işyeri veya müştemilatı dışında kalan yerlerde üçüncü kişilere yemek bedeli adı altında fatura karşılığı nakden ödeme yapılması halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyeceği,
- Sigortalılara ay içinde yemek bedeli olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. karşılığında yemek verilebildiği; bu durumda, günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyeceği idi.
Danıştay 10 uncu Dairesinin kararı ile her iki düzenleme iptal edilmiştir.
Danıştay’ın yemek yardımı ile ilgili iptal kararı ne getirdi?
İptal kararında; yemek yardımın “ayni yardım” kapsamında olduğu, işçi tarafından başka amaçlarla kullanmasının olanaklı olmadığı değerlendirilmiştir. Bunu dışında işverenin yemek yardımını “nakit ya da yemek bedeli ödeme dışında da kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla ödemesi” durumunda ayni yardım kabul edilemeyeceği belirtilmiştir.
Yemek yardımı ile ilgili iptal kararının sonuçları ne olacak?
İptal kararı sonrası sigortalıların prime esas kazanç bildirimlerinde düşüş yaşanacaktır. 2024 yılı için belirlenen 157,69 TL. üzerinde yemek yardımı alan sigortalıların, bu tutarın üzerinde kalan kısmından prim alınmayacaktır. Özellikle toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinde çalışan sigortalılarda istisna tutar üzerinde yemek yardımı uygulaması bulunuyorsa; artık istisna üzerinden prim alınmayacağı için her ay SGK’ya yapılan bildirimlerde düşüş gözlenecektir.
Danıştay 10 uncu Dairesi temyiz yolu açık olmak üzere karar vermiştir. 30 gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından gidileceğine kesin gözüyle bakmak gerekecektir. Öte yandan Danıştay 10 uncu Dairenin iptal kararı ile ilgili de SGK tarafından hızlı bir düzenlemeye gidilmesi beklenmektedir. SGK tarafından yeni düzenleme açıklanana kadar yürütülecek işlemlerde değişikliğe gidilmemesi ve danışmanlığımızca yayınlanacak duyuruların takip edilmesi yerinde olacaktır.
Kağan ÖYKEN
Emekli SGK Başmüfettişi / Daire Başkanı
Kale Business A.Ş. Kurucu Ortak / Genel Müdür
Sosyal Güvenlik Müşaviri